II Wojna Światowa

Zdobyte doświadczenie wychowawcze i organizacyjne oraz duży zespół bezinteresownych, doświadczonych instruktorów wykorzystano także do działania podczas II wojny światowej.
Już w czasie mobilizacji harcerze roznosili wezwania, rozklejali obwieszczenia, pomagali w budowie schronów i umocnień. Harcerki organizowały patrole sanitarne, punkty opatrunkowe, ośrodki opieki nad uchodźcami i dziećmi. W czasie działań wojennych harcerze walczyli przeciw regularnym oddziałom niemieckim, kierowali ruchem, wskazując drogę wojsku polskiemu, podprowadzali polskie patrole pod obsadzane przez hitlerowców punkty. Po klęsce wrześniowej harcerze kontynuowali walkę w konspiracji, przyjmując nazwę Szarych Szeregów, które ściśle współpracowały z AK i Delegaturą Rządu RP na kraj. Organizowali akcje małego sabotażu i dywersji. Harcerki prowadziły działalność sanitarną i łącznościową.
Grupy Szturmowe Szarych Szeregów (GS), przeznaczone do wielkiej dywersji i partyzantki oddziały w okresie konspiracji i walki jawnej, działające w ścisłym związku z terenowymi dowódcami Armii Krajowej (AK), ale wykonujące akcje samodzielnie lub przy współudziale innych oddziałów AK.
Największe osiągnięcia w akcjach miały GS Chorągwi Warszawskiej. W sierpniu 1943 została utworzona kompania dywersyjna do walki z gestapo; nosiła kryptonim "Agat", później "Pegaz". Wykonała wiele akcji odwetowych. Wiosną 1944 z kompanii "Pegaz" (rozbudowanej do stanu 560 żołnierzy) utworzono batalion Parasol
We wrześniu 1943 utworzono batalion nazwany pseudonimem T. Zawadzkiego - "Zośka". Batalion wsławił się wieloma głośnymi akcjami. Pierwsza akcja o bardzo dużym znaczeniu została wykonana przez warszawskie GS (OS "Jerzy") jeszcze przed utworzeniem batalionu - 26. III.1943 na ul. Długiej pod Arsenałem (odbicie z transportu gestapo 25 więźniów, w tym J. Bytnara "Rudego"). "Zośka" powtórzył ten sukces dwukrotnie, odbijając więźniów na stacji pod Celestynowem pod Warszawą i w szpitalu Jana Bożego na ul. Bonifraterskiej w Warszawie. W powstaniu warszawskim bataliony "Zośka" i "Parasol" weszły w skład zgrupowania "Radosław". Jako doborowe oddziały Kedywu walczyły na najtrudniejszych pozycjach na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie. Poniosły ogromne straty.